Jak u Barei, czyli Kto to powiedział

205694

Książka

W koszyku

oceń

Jak u Barei, czyli Kto to powiedział / Rafał Dajbor. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2019. - 317, [2] strony : faksymilia, fotografie, portrety ; 22 cm.

Autor

Dajbor Rafał (1981- ) Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Bareja, Stanisław (1929-1987) Świętochowski, Krzysztof (1938-1992) Karaszkiewicz, Jerzy (1936-2004) Nalberczak, Józef (1926-1992) Gorczyński, Mariusz Zagórski, Wojciech (1928-2016) Pak, Ludwik (1930-1988) Stockinger, Andrzej (1928-1993) Robaczewski, Eugeniusz (1931-2003) Osławski, Józef (1940-1986) Gawlik, Stanisław (1925-1990) Masłowski, Stanisław (1932-2006) Rauch, Edward (1928-1985) Bartosiewicz, Zbigniew Somogi, Tadeusz (1922-2009) Śródka, Stefan (1910-1981) Aktorzy polscy Film polski Komedia PRL Polska

Gatunek

Biografia

Dziedzina i ujęcie

Historia Kultura i sztuka

Mówimy: „Jak z Barei” i „Bareja wiecznie żywy”, dialogi z Misia czy Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz weszły do potocznego języka, a kadry z tych filmów pojawiają się w internetowych memach komentujących działania polityków. W 2019 roku, na dziewięćdziesiąte urodziny Stanisława Barei, Rafał Dajbor przypomina króla polskiej komedii poprzez jego aktorów i najsłynniejsze kwestie. Wszyscy znamy nieśmiertelne: „Jest zima, to musi być zimno” albo „Golę się, jem śniadanie, idę spać”, ale co tak naprawdę wiemy o ludziach, którzy wypowiedzieli je na ekranie? Każdy z bohaterów tej książki ma na swoim koncie niezapomniane epizody, ale ich życiorysy pełne są dramatycznych wydarzeń: alkoholizm, nieudane związki, frustracja zawodowa, występy w produkcjach uznawanych za „reżimowe”, przedwczesna śmierć. Poprzez anegdoty, wspomnienia rodziny i znajomych, cytaty z prasy, Dajbor odtwarza ich biografie i odkrywa kulisy powstania kultowych scen kina Barei.

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 791 (2 egz.)

Filia Siódemka

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 791 (1 egz.)

Strefa uwag:

Uwaga dotycząca bibliografii

Bibliografia na stronach 303-305. Indeks.

Adnotacja wyjaśniająca lub analiza wskazująca

Sylwetki piętnastu aktorów odtwarzających epizodyczne role w filmach Brunet wieczorową porą, Co mi zrobisz jak mnie złapiesz i Miś: Krzysztofa Świętochowskiego, Jerzego Karaszkiewicza, Józefa Nalberczaka, Mariusza Gorczyńskiego, Wojciecha Zagórskiego, Ludwika Paka, Andrzeja Stockingera, Eugeniusza Robaczewskiego, Józefa Osławskiego, Stanisława Gawlika, Stanisława Masłowskiego, Edwarda Raucha, Zbigniewa Bartosiewicza, Tadeusza Somogiego oraz Stefana Śródki.

Recenzje:

Na początek kilka tytułów: Poszukiwany, poszukiwana, Brunet wieczorową porą, Miś, seriale Alternatywy 4 i Zmiennicy. Znane? Zapewne, to przecież tytuły kultowych, oglądanych nie raz komedii z podtekstami. Obrazów prześmiewczych o czasach i absurdach PRL-u, ukazujących o nich prawdę, której nikt inny nie utrwalił.
Autora tych dzieł, zmarłego na serce scenarzystę i reżysera Stanisława Bareję (1930–1987), w środowisku polskiego kina za życia uważano za twórcę trzeciorzędnych produkcji, (...) na co niedwuznacznie wskazywał ukuty przez reżysera Kazimierza Kutza termin „bareizm”, określający tandetną rozrywkę dla mas. Lekceważony przez kolegów po fachu, był jednak lubiany przez widzów, lecz prawdziwy sukces odniósł dopiero po śmierci. Motywy z jego satyrycznych opowieści są stale obecne w naszej kulturze, publicystyce, debacie publicznej; cytaty i dialogi wielu z nich weszły do potocznego języka, a kadry z jego filmów co rusz pojawiają się w internetowych memach komentujących działania polityków.
Na rocznicę 90. urodzin artysty, nazywanego królem polskiej komedii, ukazała się książka Jak u Barei, czyli kto to powiedział, przedstawiająca portrety piętnastu aktorów występujących w jego filmach. Ale nie gwiazd pierwszego planu, frontmenów, jak np. Pokora, Kowalewski, Pawlik czy Tym, lecz wykonawców z drugiego szeregu. Ulubionych przez Bareję mistrzów epizodu, powtarzających się w obsadach jego kolejnych filmów; ich role były niewielkie, ale kwestie wypowiadane przez nich stały się niezapomniane. Zaczęły żyć własnym życiem. Przykładem: Jak jest zima, to musi być zimno; Golę się, jem śniadanie, idę spać; Widzisz synku, tak wygląda baleron. Znamienne, że wypowiedziane przez tych aktorów słowa prześcignęły w popularności ich samych – napisał autor omawianej książki Rafał Dajbor, dziennikarz i aktor od epizodów, urodzony w 1981 roku.
Z wielką estymą, swego rodzaju czułością dla bohaterów książki, opierając się na dziesiątkach rozmów i licznych pozycjach bibliograficznych, jej autor stworzył urokliwą opowieść-wspomnienie o ludziach kina, teatru i estrady, których Bareja unieśmiertelnił. Wśród wspominanych: Ludwik Pak (1930–1988), Andrzej Stockinger (1928–1993), Józef Nalberczak (1926–1992), Jerzy Karaszkiewicz (1936–2004) i Eugeniusz Robaczewski (1931–2003). Napisane przez Dajbora biografie obfitują w anegdoty, wspomnienia rodziny i znajomych, opisy wybranych ról filmowych, teatralnych i kabaretowych. Odsłaniają kulisy powstawania kultowych filmów Barei, ich najbardziej znanych scen, ale też ukazują – co z dzisiejszej perspektywy niezwykle ciekawe – obrazy z życia środowiska artystycznego, filmowego w okresie PRL-u.
Ich życiorysy – zauważa Dajbor – pełne są dramatycznych wydarzeń: to traumatyczne przeżycia z lat 1939–1945, zmagania z uzależnieniem od alkoholu czy hazardu, nieudane życie osobiste, frustracje zawodowe, nierzadko przedwczesna śmierć. Ale ich biografie to też niesamowite przygody – wojenne, aktorskie, czasem obyczajowe.
Aktorzy byli wielkim atutem filmów Barei, to fakt, ale swoich niezapomnianych ról w jego ponadczasowych komediach by nie stworzyli, gdyby nie ich kreator drwiący z ludzkich i polskich przywar, od których nie byli wolni i oni sami.
Piotr Wasilewski Biblioteka Kraków